کتاب مروری بر روانشناسی فرهنگی-تاریخی

کتاب «مروری بر روان‌شناسی فرهنگی – تاریخی» اولین تلاش برای معرفی، اندیشه‌ها و آثار ویگوتسکی در ایران است. این کتاب ۹ فصل اصلی دارد که عناوین‌شان به ترتیب عبارت است از: روان‌شناسی هنر، روان‌شناسی رفتار انسان بدوی، مسئله خودآگاهی، خودآگاهی به مثابه مسئله‌ای در روان‌شناسی رفتار، بحثی در باب نقش محیط در زندگی انسان، تحول اجتماعی در انسان، تفکر و تکلم، مقدمه‌ای بر ترجمه روسی کتاب ماورای اصل لذت، رفتار فرهنگی کودک.

شجاع شفتی نویسنده کتاب پیش رو بر این باور است که تاریخچه روان‌شناسی در پنجاه سال گذشته، نه مشتمل بر تاریخچه تکوین یک ساختار، بلکه نوعی تفرق است، و در عرض پنجاه سال، روان‌شناسی امروزه چیزی در حد کیمیاگری یا روایت‌های فیزیک ارسطوست. ما هنوز به فرمول‌بندی‌هایی که روان‌شناسان علمی کارشان را با آن آغاز کرده‌اند، و نظریات جانکاه‌شان را بر مبنای آن ارائه کرده‌اند، تبسم می‌کنیم؛ الگوهای ثابت یا متغیر، تجلیات مغز، و دیدگاه‌های تاریخی در باب سرشت _ ولی در آخر شاید تمامی آن‌ها به مجموعه‌ای نامنسجم، که بقایشان مایه تعجب است، تنزیل یابند. آن‌گاه می‌توانیم به درک آن‌چیزی که تاکنون باورنکردنی به نظر می‌رسید، نایل شویم؛ این‌که جریان روان‌شناسی معاصر فقط به اضمحلال تخیلات در باب انسان ختم می‌شود. استقرار روان‌شناسی علمی دقیقا همین اضمحلال را مفروض می‌سازد. اما مدت این فرایند، به سبب فراهم آوردن امکان تجدید حیات مفروضات مرده در لوای سوءکاربرد روش‌های علمی، بسیار به درازا انجامیده است.