توضیحات
کتاب ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)
معرفی کتاب ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)
کتاب پیش رو به پژوهش و قلم استاد فرزانه، دکتر “محمدرضا شفیعی کدکنی“، “ادوار شعر فارسی” را در برمیگیرد و آن را “از مشروطیت تا سقوط سلطنت” بررسی میکند. این کتاب از سخنرانیهای دکتر شفیعی کدکنی برای دانش آموزان خود در کلاس درس تشکیل شده است. به عبارتی میتوان گفت کتاب “ادوار شعر فارسی” گفتگوهایی در جمع دانشجویان دانشکده ادبیات تهران بوده که اکنون از مخاطبین وسیعتری برخوردار خواهد بود. در این کتاب به دلیل ویژگی آموزشی سخنرانیها، خبری از نوشتار روزنامهای و انشاگونه نیست.
سخنرانیهای این اثر، بهویژه خطابهی اول که “از مشروطیت تا سقوط سلطنت” نام دارد، مروری موجز اما نسبتا منسجم از تاریخ شعر فارسی در طول قرن گذشته ارائه میکند. از آنجایی که همه اشکال شعر معاصر ریشه در شعر مشروطه دارد، دکتر “محمدرضا شفیعی کدکنی” گفتار خود را از این نقطه شروع کرده و حتی به اندکی پیشتر از آن نیز اشاره کرده است. در گفتارهای بعدی اشعار هر دوره از منظرهای گوناگون بررسی شده که از بخشهای جذاب و خواندنی کتاب است. دکتر “محمدرضا شفیعی کدکنی”، در فصل بعد با تمرکز بر تعریف و ماهیت شعر آزاد نیمایی و همچنین رشد سریع شعر آزاد به تاریخ ادبیات و حیات شعرا میپردازد. علاوه بر این نمودارهایی که دورههای ادبی و شعرای ادوار مختلف را با هم مقایسه می کند در انتهای کتاب آورده شده است.
این اثر، کتابی سرراست، روان، فشرده و عاری از هرگونه اصطلاح اضافی است و رویکرد شعر فارسی را به خوبی به تصویر میکشد. در نتیجه، مخاطب درک بهتری از ریشه ها، محیط و فرهنگی که بر دیدگاه شاعران ایرانی تأثیر گذاشته است، به دست خواهد آورد. علاقه مندان به شعر و ادبیات معاصر از مطالعه این کتاب بهره و لذت بسیار خواهند شد.
شعر مشروطیت، به لحاظ عناصر مورد بررسی ما، حالتی خاص دارد. از آنجا که شعر مشروطیت جنبه «ابزاری» دارد، یعنی وسیله ای است کاملا اجتماعی و حوزه مخاطبانش از محیط محدود دربارها گسترش یافته و به میان توده مردم آمده است، به لحاظ عاطفی بسیار قابل توجه است. عواطفی که در شعر مشروطیت بیشتر به چشم می خورد، عواطف و احساساتی است که پیرامون مسائل مبتلا به زمان – از قبیل موضوع قومیت و کوشش برای بیدار کردن حس ناسیونالیسم و انتقاد از عقب افتادگی های فرهنگی و فقر و نبودن آزادی و انتقاد از خرافات مذهبی – دور می زند و به همین دلیل از یک «من» اجتماعی سرچشمه می گیرد؛ برعکس شعر دوره قبل از آن – عصر قاجاری – که بر محور یک «من» شخصی حرکت می کرد. چون شعر مشروطیت جنبه ابزاری دارد و در نتیجه عواطف مهم ترین عنصر آن را تشکیل می دهند، شاعران مشروطیت به دیگر عناصر شعر – از قبیل تخیل و زبان و موسیقی و شکل – کمتر توجه دارند. شعر مشروطیت به لحاظ تخیل، شعری است بسیار ضعیف، ولی از نظر زبان قدم هایی به جلو برداشته چرا که قصدش گسترش حوزه مخاطبان شعر است، بنابراین می کوشد از زبان همان مردم استفاده کند و در این کار توفیق می یابد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.