کتاب تاملات ایرانی

گفت‌و‌گو از مهمترین ابزارهای «مشکل آگاهی» است. اگر بدانیم که مشکلات بسی جوانب و مظاهر گوناگون دارند و اگر بدانیم که آگاهی از مشکلات تنها در نمایی آغشته به نقد مبسر است لزوم توسل به گفت‌وگو حس می‌شود، چرا که گفت‌وگو با امکانی که برای آدمی برای فرارفتن از تخصصی صرف ایجاد می‌کند به او فرصت می‌دهد که جوانب و زوایای هر مقوله‌ای را ببیند و بسنجد. علاوه بر آن، گفت‌وگو نه‌تنها با سؤال و نقد آغاز می‌شود که خود پرسش‌زا است و اگر پرسشگری تقوای ذهن است با گفت‌وگو نورهایی بس ارزنده بر مقوله مورد بحث افکنده می‌شوند و حقایقی ناب و نیکو هویدا خواهند شد.

این راهی است که ما برای نزدیک شدن به مسایل جامعه و فرهنگ ایران آغاز کرده‌ایم. در این میان نخبگانی در عرصه‌های گوناگون فکری و فرهنگی در نظر گرفته شده‌اند؛ هم فلسفه‌دان و فلسفه‌پژوه، هم مورخ و جامعه‌شناس و روان‌شناس و زبان‌شناس، هم مترجمانی در حوزه‌های مختلف پژوهشی.

این کتاب حاوی گفت‌وگوهایی است با گروهی از صاحب‌نظران و اندیشمندان ایرانی در باب فکر و فرهنگ ایرانی که با این موضوعات صورت گرفته است: «فلسفه غرب در ایران/ دکتر محمود عبادیان»، «زبان پارسی و ۴ قرن سکوت/ آذرتاش آذرنوش»، «ملیت فرهنگی در شعر پارسی/ دکتر مرتضی کافی»، «اقبال و ایران/ محمد بقایی (ماکان)»، «روشنفکر ایرانی، طرحی از یک زندگی فکری/ دکتر عبدالکریم سروش»، «پاره فرهنگ مطبوعات در ایران/ دکتر مهدی محسنیان راد»، «ترجمه متون علوم اجتماعی در ایران/ محسن ثلاثی»، «ایران‌زمین و پرسش عدالت/ دکتر محمد ضیمران»، «احزاب در ایران/ دکتر صادق زیباکلام»، «توسعه در ایران/ دکتر رضا منصوری»، «عقلانیت ما، عقلانیت غربی/ دکتر محمدجواد لاریجانی»، «میراث فرهنگی ما/ سید محمد بهشتی»، «تاریخ معاصر ایران، چالش‌ها و کاوش‌ها/ محمد ترکمان»، «دین‌پژوهی ما و فلسفه‌های غربی/ مصطفی ماکیان»، «ایران و مسئله قدرت/ دکتر حاتم قادری»، «ایران و مدرنیته/ دکتر رامین جهانبگلو»، «هویت چندگانه ما/ دکتر خسرو باقری»، «روشنفکری در ایران/ دکتر مراد ثقفی» و «فلسفه قرون‌وسطی در ایران/ دکتر محمد ایلخانی.» گفتنی است، هر مطلب با توضیح مختصری درباره موضوع موردبحث و دیدگاه شخص مصاحبه شوند، همچنین اطلاعات اجمالی درباره مدارج علمی و تحقیقی وی آغاز می‌شود، سپس تصویری از مصاحبه‌شونده در ابتدای متن گفت‌وگو به چاپ می‌رسد.