کتاب هندسه و تزیین در معماری اسلامی(طومار توپقاپی)

نویسنده از پرکارترین محققان معماری و هنر اسلامی است. وی به واسطۀ تمرکز در این رشته و ارتباطی که با بایگانی بی‌نظیر کاخ توپقاپی در استانبول دارد به یک طومار معماری، از آن معماران ایران دست یافته که مجموعه‌ای است از نقوش برای آجر و کاشی. نویسنده این طومار را دستمایه‌ای برای بحث گستردۀ تاریخی و نظری دربارۀ هندسه و نقش و تزیین در معماری اسلامی قرار داده است.

موضوع کتاب: مهندسی معماری, نقش هندسی پیش از مغولان, کاربردهای هندسه عملی
کتاب حاضر مشتمل بر 12فصل است .در فصل نخست نقشه‌ها و طومارهای متعددی در خصوص معماری اسلامی شرح و توصیف شده است در فصل دوم طومار توپقاپی با اشاره به محل پیدایش آن معرفی می‌شود .در فصل سوم مولف با استفاده از شواهد و قرین متعدد کوشیده است قرابت طومار توپقاپی را با معماری اواخر دوره تیموری نشان دهد .در فصل چهارم و پنجم آراء و اقوال محققان و خاور شناسان درباره طومار توپقاپی بیان شده است نویسنده از پرکارترین محققان معماری و هنر اسلامی است. وی به واسطۀ تمرکز در این رشته و ارتباطی که با بایگانی بی‎نظیر کاخ توپقاپی در استانبول دارد به یک طومار معماری، از آن معماران ایران دست یافته که مجموعه‎ای است از نقوش برای آجر و کاشی. نویسنده این طومار را دستمایه‎ای برای بحث گستردۀ تاریخی و نظری دربارۀ هندسه و نقش و تزیین در معماری اسلامی قرار داده است.

طومار توپقایی که اساس این تحقیق است، بهترین نمونه محفوظ در نوع خود است، که بر شناخت وجوه نظری و عملی نقوش هندسی در معماری و تزیینات اسلامی تاثیر عمیقی می گذارد. این طومار، که به دست معماران ایران بزرگ در قرون وسطی تهیه شده، مشتمل بر مجموعه ای ارزشمند از نقوش هندسی برای دیوار و طاق است. این سند مهم منحصر به فرد نیست، بلکه نمونه ای است از طومارنگاری که در عالم اسلام رایج بوده و در آن نقش های هندسی را، از پلان ساختمان گرفته تا پلان معکوس طاق و لوح کتیبه و تزیینات معماری با مصالح گوناگون کنار هم قرار می داده اند. در این کتاب نویسنده با بهره گیری از طومار توپقایی که مجموعه ای از نقوش برای آجر و کاشی بوده، هندسه و نقش و تزیین در معماری اسلامی را از جنبه تاریخی و نظری مورد بررسی قرار می دهد.

معرفی مباحث کتاب هندسه و تزئین در معماری اسلامی

1. نقش هندسی پیش از مغولان
2. ترکیب مابعد مغول
3. نظر و عمل :کاربردهای هندسه عملی
4. رسانه‌های هندسه عملی و سنت طومار نگاری
5. زیباشناسی تناسب و نور
6. انتزاع هندسی و روان شناسی ادراک بصری
7. نشانه شناسی تزئین