توضیحات

                                                           کتاب فرهنگ اصطلاحات فلسفه

                                           معرفی کتاب فرهنگ اصطلاحات فلسفه

فرهنگ اصطلاحات فلسفه

پرویز بابایی

کتاب فرهنگ اصطلاحات فلسفه اثر پرویز بابایی

فرهنگ اصطلاحات فلسفه” که کار گردآوری و تالیف آن بر عهده ی “پرویز بابایی” بوده است، یک فرهنگ انگلیسی-فارسی است. یافتن معادل برای کلمات و اصطلاحات فلسفه از زبان های بیگانه به زبان فارسی، کاری است که سابقه ی آن به دوران ذکاءالملک فروغی بر می گردد. پس از آن مترجمین بزرگ دیگری این راه را ادامه دادند و در میان آن ها نام افرادی همچون امیرحسین آریان پور، داریوش آشوری، منوچهر بزرگمهر، احمد بیرشک، نجف دریابندری، عباس زریاب خویی، بهاءالدین خرمشاهی، عبدالکریم سروش، احمد سمیعی گیلانی، احسان طبری، عزت الله فولادوند، محمدحسن لطفی، غلامحسین مصاحب و تعداد دیگری از بزرگترین و درخشان ترین نام های ادبیات و ترجمه ی کشور به چشم می خورد.
فرهنگ اصطلاحات فلسفه” به همت “پرویز بابایی” که هم اکنون در اختیار مخاطب قرار گرفته است، فرهنگی است که در آن معادل فارسی اصطلاحات فلسفی در اروپا، علی الخصوص اصطلاحات انگلیسی گردآوری شده است. این اصطلاحات، مواردی هستند که برخی از نام هایی که پیش تر ذکر شد، در آثار تالیفی و ترجمه های خود به کار برده اند و اکنون “پرویز بابایی” در “فرهنگ اصطلاحات فلسفه” آن ها را به صورت یک جا پیش روی خواننده گذاشته است. فرهنگ رو به رو، منحصرا اصطلاحات فلسفی و واژه های دیگری از علوم انسانی و روانشناسی که در ارتباط مستقیم با فلسفه اند را در بر گرفته و با استفاده از سه فرهنگ انگلیسی پیرامون فلسفه، به شرح اصطلاحات، واژه ها و نظریات مهم فلسفی پرداخته است. این اصطلاحات به اختصار توضیح داده شده اند تا افراد غیرمتخصص و علاقه مند به فلسفه نیز بتوانند از این فرهنگ بهره ببرند.

گزیده ای از کتاب فرهنگ اصطلاحات فلسفه

با بهره‌گيرى از سه فرهنگ فلسفه به زبان انگليسى، واژه‌ها و اصطلاحات تازه‌اى به واژگان موجود افزوده و نيز اصطلاحات و نظريه‌هاى مهم را براى استفاده علاقه‌مندان غيرمتخصّص فلسفه به اختصار شرح و توضيح داده است

در آغاز فرهنگ اصطلاحات فلسفه می خوانیم

چند كلمه‌اى به جاى مقدمه

برابرگذارى فارسى واژه‌ها و اصطلاحات فلسفه از زبانهاى اروپايى، بويژه شيوه پسنديده تدوين آنها به صورت واژه‌نامه‌ها براى استفاده فلسفه‌پژوهان، با كوشش ذكاءِالملك فروغى آغاز شد و با همت مترجمان فرزانه‌اى همچون احمد آرام، امير حسين آريان‌پور، عبدالحسين آذرنگ، داريوش آشورى، ميرشمس‌الدين اديب سلطانى، امير جلال‌الدين اعلم، سهيل محسن افنان، منوچهر بزرگمهر، احمد بيرشك، باقر پرهام، نصرالله پورجوادى، رضا داورى، نجف دريابندرى، على‌مراد داوودى، عباس زرياب‌خويى، غلامعلى حدادعادل، انور خامه‌اى، شرف‌الدين خراسانى، بهاءِالدين خرمشاهى، محمد خوانسارى، عبدالكريم سروش، احمد سميعى گيلانى، حميد عنايت، احسان طبرى، عزت‌الله فولادوند، محمدحسن لطفى، اسدالله مبشرى، جلال‌الدين مجتبوى، كريم مجتهدى، فريبرز مجيدى، شادروان غلامحسين مصاحب، ميرعبدالحسين نقيب‌زاده، ناصر وثوقى و محمود هومن ادامه يافته است.كار ستايش‌انگيز ميرشمس‌الدين اديب سلطانى، زبانشناسِ فلسفه‌دان شايسته، در برگردان فارسى «جُستارهاى فلسفى» راسل و «سنجش خردناب» اثر سترك كانت و تدوين واژه‌نامه‌هاى پيوست براستى ادامه كار فروغى در سطح عالى‌تر به شمار مى‌آيد.فرهنگى كه اينك دربرابر خواننده قرار دارد، در اصل، برابرهاى فارسى اصطلاحات اروپايى به ويژه انگليسى است كه فرزانگان نامبرده و ديگر مترجمان اهل فن ـ كه نام و آثارشان در فهرست مآخذ آمده است ـ در ترجمه‌ها و تأليفات خود به كار برده‌اند. اين فرهنگ به ويژه مديون واژه‌نامه‌هايى است كه دكتر اميرحسين آريان‌پور، دكتر حميد عنايت، دكتر ميرشمس‌الدين اديب سلطانى، بهاءِالدين خرمشاهى به پيوست ترجمه‌هاى خود فراهم نموده‌اند.گردآورنده، از حيث تنظيم و تدوين اين فرهنگ در عين حال خود را مديون گردآورندگان و ويراستاران نشر اول و دوم «فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعى» از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانى سابق، به ويژه خانم بريجاريان و آقاى داريوش آشورى مى‌داند و سپاسگزار ايشان است.و اما ويژگى فرهنگ حاضر در اين است كه: 1) حاوى واژه‌ها و اصطلاحات منحصرآ فلسفى است و به واژه‌هاى روانشناسى و علوم ديگر تا حدّى كه ارتباطى مستقيم با فلسفه داشته پرداخته است. 2) با بهره‌گيرى از سه فرهنگ فلسفه به زبان انگليسى، واژه‌ها و اصطلاحات تازه‌اى به واژگان موجود افزوده و نيز اصطلاحات و نظريه‌هاى مهم را براى استفاده علاقه‌مندان غيرمتخصّص فلسفه به اختصار شرح و توضيح داده است. بديهى است مسئوليت درستى يا نادرستى توضيحات و تعاريف مزبور بر عهده گردآورنده است.تذكر اين نكته نيز لازم است: چون برابرهاى فارسى مفاهيم كانت در «سنجش خردناب» از فارسى سره، پهلوى، پارسى باستان و اوستايى و ريشه‌هاى مشترك‌شان با لاتين و يونانى يافته و ساخته شده‌اند و ممكن بود برخى از اين واژه‌ها مثلا «آناكاوانه» به جاى «تحليلى» و «دويچمگوئيك» به جاى «ديالكتيك» براى خوانندگان غير متخصّص ناآشنا و مهجور باشد، استثنائآ در كنار واژه‌هايى از اين دست، عبارت «ش.ا./سنجش خردناب» را افزوده‌ايم تا خواننده بتواند به آسانى به اثر مذكور مراجعه كند. ضمنآ حروف ايتاليك نشان‌دهنده واژه يونانى يا لاتين است.نمى‌توانم اين چند كلمه را به پايان برم و از دوست دانشورم زنده‌ياد ميرحسين سرشار ـ ويراستار و صاحب‌نظر در فلسفه و علوم اجتماعى ـ كه همواره مشوق و راهنماى من بوده و نيز از همكارى شوق‌انگيز دخترم كتايون در بازنويسى متن سخنى در ميان نياورم. همچنين وظيفه خود مى‌دانم كه از همت آقاى عليرضا رئيس‌دانايى مدير مؤسسه انتشارات نگاه و از تشويق‌هاى آقاى اصغر مهدى‌زادگان ويراستار آن مؤسسه در فراهم شدن اين كتاب و همكارى صميمانه خانم‌ها: اكرم‌زاده و يونانى كه حروفچينى آن را برعهده داشتند و با حوصله و شكيبايى تغييرات مكرر در نمونه‌هاى حروفچينى را از طرف اينجانب تحمل كردند تشكر كنم.

پرويز بابايى

 

0/5 (0 دیدگاه)